Publicaties

Merktekens zeesluis 1
Editie: Aldnijs 28 (jan. 2001)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving: Gegraveerde jaartallen geven de hoogste waterstanden aan van de watervloeden op 3 februari 1825 en die van december 1862 en januari 1863.

Jan Timmer, in nij-ljochter
Editie: Aldnijs 28 (jan. 2001)
Auteur: Reinder J. Politiek
Omschrijving: Jan Johannes Timmer (1859-1923) boer op Heemstra-state in Kimswerd had een grote invloed op de boeren uit zijn tijd.

Vallaat, Straatnamen in Makkum 2
Editie: Aldnijs 28 (jan. 2001)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving: Vallaat is een verbastering van het Friese Ferlaat of Fallaat (ned. Verlaat) en betekend schutsluis of inrichting voor waterlozing. Bij het straatnamenbesluit in 1932 onstond de nodige discussie. Kan een straat dezelfde naam hebben als het daarlangs lopende water?

Panwerk Lucas IJsbrandsz en de familie Britzel
Editie: Aldnijs 29 (juni 2001)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving: Aan de zuidkant van de Groote Zijlroede achter de latere Zwagabuurt bevond zich tot de afbaak in 1916 de dakpannenfabriek van Lucas IJsbrandsz en Zoon. Enig kind Beertje huwt Frans Britzel en zij erven in 1826 het vermogen van vader Lucas IJsbrandszoon. Bij de verplichte naamsaanname in 1811 gaf hij als achternaam op: IJsbrandsz. Behalve panbakker was Lucas ook kalkbrander, houthandelaar, reder, boer en lid van het Vredesgerecht.

Aanleg kanaal door Makkumerwaard
Editie: Aldnijs 29 / 30 (sept. 2001)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving: De vaarroute van en naar Makkum liep eeuwenlang tussen zeedijk en Makkumerwaard in noordelijke richting. Pas voorbij Kornwerd kwam men op open zee. Bij hoogwater liep de waard onder en zorgde continu voor verzanding van het Makkumerdiep. Noodzakelijk baggerwerk moest jaarlijks plaatsvinden maar werd door gebrek aan financiën regelmatig uitgesteld. Zwaar beladen schepen kwamen soms niet verder dan Sottrum, halverwege Makkum en Kornwerd. Een deel van de vracht  werd dan overgeladen op lichters. Afvaart uit Makkum kampte uiteraard met dezelfde problemen. Toen er plannen werden gemaakt voor afsluiting van de Zuiderzee met een afsluitdijk bij Piaam, kwam Makkum in actie. Die dijk moest ten noorden van de vlekke komen. Binnen het nieuwe IJsselmeer kon eenvoudig een nieuw kanaal worden aangelegd en zou er weer perspectief komen voor de kwijnende industrie. De intensieve lobby lukte. De vraag blijft of dit te danken was aan de inspaningen van Plaatselijk Belang en de industriëlen of gewoon toeval?

Schans / nieuwbouw Aldesyl
Editie: Aldnijs 29/30 (sept. 2001)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving: Ontwikkelingen op het terrein ten zuiden van 't Wopkespaad. Van agrarische gebied tot industrieterrein: houthandel, pakhuizen en scheepswerven. In 2001, na het vertrek van loonbedrijf C.G. van der Meer ingericht als woonwijk. Aldesyl werd de straatnaam voor de dijkwoningen (westzijde) en de eveneens nieuw gebouwde woningen op het middenterrein.

Wiebe Hofstra
Editie: Aldnijs 3 (okt. 1993)
Auteur: Maarten Hofstra
Omschrijving: Speurtocht naar een bewoner van de Ald Nijbuurt in Makkum. Met tekeningen van dit blok van 10 woningen, gesloopt in 1959.

Alkema, scheepswerf
Editie: Aldnijs 3 (okt. 1993)
Auteur: Onbek. uit Weekblad Schuttevaer (18 maart 1966)
Omschrijving: Geschiedenis van de Makkumer scheepswerven, Rond 1890 werden honderden aken gebouwd voor de ansjovisvangst op de Zuiderzee.

Zwolsman, scheepswerf
Editie: Aldnijs 3 (okt. 1993)
Auteur: Onbek. uit Weekblad Schuttevaer (18 febr. 1966)
Omschrijving: Geschiedenis van de Makkumer scheepswerven. Met de misleidende titel: 1883: storm ontneemt Makkum 83 vissers en met hen verdween de zeevisserij. Hier wordt echter de ramp van Paesens-Moddergat bedoeld waarvoor Zwolsman een groot aantal schepen bouwde.

De byl van Macom
Editie: Aldnijs 3 (okt. 1993)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving: In de Makkumer visafslag hangt een eeuwenoude bronzen bijl met een beduidend minder oud opschrift. Practical joke of een laatste herinnering aan het gezag van de Gecommitteerden van Zijl en Waag?

Sytze Attema
Editie: Aldnijs 3 (okt. 1993)
Auteur: Jelle Attema, Zandvoort
Omschrijving: Makkumer timmerman werd bekend makelaar in Zandvoort.

Sybrandy, Sipke
Editie: Aldnijs 3 (okt. 1993)
Auteur: R. Timmermans-Sybrandy
Omschrijving: Scheepstimmerman, boekhandelaar en hellingbaas. Socialist en actief in het reciteercollege. Werd bekend door zijn hekeldichten en een aantal vlugschriften: o.a. Adam's Vloek (jan. 1891) en het bekende hekeldicht "Frodgenutl".

Fiskers Gryt en de visserijvergunning
Editie: Aldnijs 31 (aug. 2001)
Auteur: Otto Gielstra (samenstelling)
Omschrijving: Verhaal naar aanleiding van een eerder geplaatst gedicht (maker onbekend). Griet Visser, gehuwd met de visserman Andries Koornstra maakte een succesvolle reis naar Den Haag om visvergunningen voor haar zonen te regelen. ''Dat sil wy noch wolris sjen, ik gean nei de minister!"

Tuinstraat, straatnamen in Makkum
Editie: Aldnijs 31 (aug. 2002)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving: De straat met de kortste geschiedenis. Gebouwd in 1908 en in 1972 weer gesloopt. Tegenwoordig met nog 2 woonadressen. De naam spreekt voor zich, gebouwd op een deel van een tuin. Niet van een notaris, zoals wel wordt verondersteld, maar op de tuin van de familie Marten Hylkes Kingma.

Brandstofcommissie 1945
Editie: Aldnijs 31 (aug. 2002)
Auteur: Otto Gielstra
Omschrijving:

Brandstofgebrek in de laatste oorlogswinter, waar dominee en arbeider gezamenlijk 's nachts de houten zeewering en het havenhoofd omzaagden, noopte de gemeente tot instelling van een z.g. brandstofcommissie. 'Grutte' Harmen Haarsma werd aangesteld als hoofd, de politie kreeg opdracht alle illegale houtzagers te arresteren.